Vic Chesnutt en het einde

Vanuit zijn noodzakelijke rolstoel heet hij het publiek welkom middels een kleine buiging en gaat er vervolgens eens goed voor zitten. Ik kijk op YouTube naar deze man, getooid met een oversized muts. Tijdens het intro zien we een fragment waarin deze zanger bescheiden zijn podiumvrees beschrijft, maar ook het ‘Yeahhh’-gevoel als het publiek aanhaakt.

Na onlangs de documentaire ‘What Does-n’t Kill Me’ gezien te hebben, zocht ik op Youtube naar meer live materiaal. Het zojuist opgestarte nummer behoorde al tot één van mijn favorieten, maar na het zien van de documentaire krijgt de tekst meer lading en vallen de details op. Luister, en beter nog, kijk mee verder.

Een ogenschijnlijk liefdesnummer wordt ingezet waarbij de band in beeld komt in een sfeervolle setting. De ruimte is gevuld met meerdere gitaristen, een contrabas, een bescheiden drumstel, een vrouw met keyboard en een kwetsbare zanger in rolstoel met een gitaar op schoot. Als je goed kijkt, zie je op de traptreden in de donkere achtergrond een vrouw positie innemen om het aanstaande goed te kunnen ontvangen. Tussen de frets op de gitaarhals zijn grote letters aangebracht, Chesnutt valt er te lezen. Inmiddels horen we Chesnutt’s aangenaam breekbare stem. ‘I’ve flirted with you all my life. Even kissed you once or twice’ zingt hij tijdens het tweede couplet. Er borrelt wat, d’r is immers geflirt en gezoend.

Zijn handen houden ongemakkelijk de gitaar vast. Vic Chesnutt is achttien wanneer hij met teveel drank op achter het stuur kruipt. Het resultaat van deze rit is een gebroken nek waardoor hij gedeeltelijk verlamd raakt. Zijn vingers hebben beperkingen maar door een plectrum aan zijn verlamde rechterhand te bevestigen en alleen met akkoorden te werken die zijn linkerhand hem toestaan, blijft hij in staat gitaar te spelen. Dan het derde couplet: ‘But I found out with time. That really I was not ready’. Vervolgens het refrein: ‘Oh, death’, perst hij er drie keer als refrein uit. Met gesloten ogen lijkt hij deze woorden ergens diep uit zijn verlamde benen te moeten trekken. Aha, hier wordt met de dood geflirt, er wordt uitgedaagd. De onoverkomelijke angstige dood die evengoed voor een zoete opluchting kan zorgen. Zo vocht zijn moeder ertegen toen ze kanker kreeg, totdat de pijn zo heftig werd en het gevecht overging in een smeekbede.

Chesnutt zelf deed meerdere zelfmoordpogingen. Zijn overmatige drankgebruik, lichamelijke beperkingen en steeds terugkerende depressies voerden hem regelmatig naar de duistere uithoeken in zijn brein waarbij op dat moment een definitief einde de enige uitvlucht leek. De pogingen geven niet het gehoopte resultaat en Vic weet met zijn humor en cynisme het leven te hervatten. Dan als in 2009 alle kaarten de verkeerde kant op vallen, wordt het weer duister. Zijn relatie loopt spaak en hij heeft een schuld van $50.000 door de hoge ziekenhuiskosten. Het zorg- en verzekeringsstelsel is een van de vele zaken die Amerika tot een triest land maken.

Het einde nadert, het ritmische getik op de hi-hat en een basdrum die als een traag kloppend hart bonkt, vloeien langzaam over in dreigende elektronisch gecreëerde noise. De depressie manifesteerd zich in alle hevigheid waarbij de signalen die via de zenuwen de grote hersenen komen binnenstromen worden anders verwerkt. Waar het even geleden nog flirten was, is het nu dreigend monotoon. Het hersensysteem raakt verstoord en de prefrontale cortex neemt in vermogen af. Het vlakke gruizige gezoem neemt alle pracht, genot, kleur en hoop weg. Hoe lang moet dit verdragen worden? Met een goedkeurend knikje van de gekwelde, drukt de gitarist abrupt de knop in. Plotsklaps is het stil, alsof een overdosis spierverslappers het hart van een vijfenveertigjarige muzikant volledig heeft lamgelegd. †